เชิดชูประชาธิปไตย
Fundamental of Democracy
ประชาธิปไตยในใจตนเป็นหนทางหนึ่งที่ทำให้บุคคลเป็นนักปราชญ์ที่ดีได้ เพราะเมื่อมีน้ำใจเป็นประชาธิปไตยแล้วก็จะต้องยอมรับตามเสียงส่วนใหญ่ ไม่ดื้อดึง แต่ก็ไม่มองข้ามเสียงส่วนน้อย เพื่อให้รู้จักปรับปรุงงานของตนให้พัฒนาขึ้นได้ยิ่ง ๆ ขึ้นไม่รู้จักหยุดหย่อน หากมัวคิดว่าตนดีแล้ววิเศษแล้ว จึงปิดใจไม่ยอมรับฟังเสียงใคร ก็มีแต่จะถอยหลังเข้าคลองไปทุกที
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชปรารภให้ใช้วิธีบริหารแบบประชาธิปไตยในหลายองค์กรและสมาคมที่พระราชทานกำเนิดไว้ เช่น สามัคคีสมาคมซึ่งทรงตั้งขึ้นเป็นสมาคมชาวไทยในอังกฤษและสหรัฐอเมริกา ทวีปัญญาสโมสรซึ่งทรงตั้งขึ้นเพื่อเสริมสร้างความรู้ในหมู่ข้าราชบริพาร สโมสรสามเหลี่ยมซึ่งทรงตั้งขึ้นเพื่อสร้างความสามัคคีในหมู่ข้าราชสำนักและข้าราชการ วรรณคดีสโมสรซึ่งทรงตั้งขึ้นเพื่อส่งเสริมการประพันธ์ ฯลฯ
เอกสารที่ยืนยันพระราชดำริเกี่ยวกับประชาธิปไตยที่ชัดเจนที่สุดฉบับแรกตั้งแต่ยังทรงดำรงพระราชอิสริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร ได้แก่ พระราชหัตถเลขาเกี่ยวกับ “The New Republic” หรือสาธารณรัฐใหม่ ซึ่งเป็นการทดลองประชาธิปไตยแห่งแรกที่ทรงพระราชดำริขึ้นในหมู่พระสหายชาวต่างประเทศและชาวไทยขณะประทับ ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ทรงแสดงแนวพระราชดำริอย่างชัดเจนเกี่ยวกับการยุบสภา การเลือกตั้ง พรรคการเมือง การตั้งรัฐบาล และความสัมพันธ์ทางการทูต อนึ่ง ทรงรับบทเป็นประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐใหม่
น้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันสวรรคตครบ 100 ปี 25 พฤศจิกายน 2568
ข้าพระพุทธเจ้า คณะกรรมการ ผู้บริหาร และพนักงานสำนักงานพระคลังข้างที่
ที่มาข้อมูล : วิถีแห่งจอมปราชญ์ ตามรอยพระยุคลบาทพระมหาธีรราชเจ้า